İnternet hayatımızda temel bir eşya haline geldi. Yoğun olarak iş epostaları göndermek, Facebook’ta öz çekimlerimizi paylaşmak, Amazon’da bir şeyler satın almak, vb. için kullanıyoruz. Ancak, her zaman İnternete bağlandığımızda ve online faaliyetlerimizin olmasından, bazı dijital izler bırakıyoruz. Mesela, bir siteye giriş yaparken, kolaylık sağlamamız için şifrelerimizi kaydedebiliriz. Henüz, bu kişisel bilgiler dikkatli bir şekilde yönetilmediyse, online gizliliğiniz ele geçirilebilir.

Kim online faaliyetlerinizi izleyebilir ya da gözetebilir? 

Kişisel bilgilerinizin çalmaya çalışanın kim olduğunu sorduğunuzda, insanların çoğundan şu cevap gelecektir – ‘hackerlar ya da siber suçlular’. Ancak, verilerinize sizin izniniz olmadan ulaşmak onların ayrıcalığı değildir.

Yani, Dijital izlerinize kim erişebilir?

1. İnternet Servis Sağlayıcısı (ISS)

Bir ISS, ya da İnternet Servis Sağlayıcısı, sizi İnternet’e kim bağlar. Her zaman İnternet’e bağlanmak, ISS’niz size bir IP adresi verir. Bu adresle, adınız ve konumunuz tespit edilebilir.

Bilgilerinizi ISS olarak sunar, bağlandığınız adresi, ve bu nedenle ziyaret ettiğiniz siteleri, bunun yanı sıra aldığınız trafiği ya da iletimi biliyorlar.

2. Hükümetler

Hükümetinizin gizlilik yasası koruması altında olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak, kişisel ihtiyacınızı karşılamaya ISS’nizi sorgulamaya mahkeme kararı ile çağırmaya hükümetin hakkı vardır. According to the whistleblower Muhbir Edward Snowden göre, hükümetlerin gizliliği inandığımız kadar güvenilir olmayabilir. Bazı durumlarda, hükümetin herhangi bir mahkeme istememesi bile şüphelendirici.

3. Reklamcı ve Online Servis Sağlayıcı

Reklamverenlerin pazarlama türü bilgi toplamak için taradığınız siteye çerez ekleyebilirsiniz, örneğin sık ziyaret edilen siteler veya ne tür ürün istedğiniz gibi. Kişisel bilgi ve tarama hareketlerinizi kullanarak, kesin olarak özelleştirmiş reklamları size gösterebilir, böylece ürün satışı tahsilatı artar.

4. İşverenler

Bütün işverenler çalışanlarının mümkün olduğu kadar verimli olmasını ister; sosyal medyayı ziyaret etmelerini veya çalışma süresi boyunca youtube videoları izlemesini istemezler. Dolayısıyla, Facebook’ta arkadaşlarınızla sohbet etmediğinizden işinize odaklandığınızdan emin olmak için online faaliyetlerinizi takip edebilir.

5. Hackerlar ya da Siber suçlular

Kimlik hırsızlığında, hackerlar ve siber suçlular bu alanfa profesyonellerdir. Truva atı, kötü amaçlı yazılım veya casus yazılım gibi araçlar kullanarak sizing bilginiz olmadan kişisel bilgilerinizi toplayabilir.

Online gizliliğinizi ve güvenliğinizi nasıl koruyabilirsiniz?

Aşağıdaki önlemleri alarak gözetlenme veya izlenmekte olasılığını azaltmanıza ve çevrimiçi gizliliğinizi korumanıza yardımcı olacaktır.

1. Düzenli olarak online değerlendirme gerçekleştir

Düzenli olarak online bilgilerinizi almak için online değerlendirme yapın. Bulut alanı üzerinde sakladığınız belgeleri kontrol edin, ziyaret ettiğiniz siteniz için kayıtlı hesap bilgilerinizi, veya Facebook oyunlar için üçüncül kişi geliştiricilere verilen yetkileri sık sık kontrol edin.

Bu veriler güvenli bir şekilde bu hizmetlerde depolanır mı? Kaydedilen verilere kim erişebilir? Tüm bu soruların cevabını bildiğinizden emin olun, böylece gizliliğinizi korumak için ne gibi değişiklikler yapabileceğinizi bilin.

2. Güçlü bir şifre ayarla

Şifreniz hesap güvenliğinizin ilk adımıdır, verilerinize yetkisiz erişimin önüne geçin. Güçlü bir şifre uzun ve alfanumerik olmalıdır, bunun yanında sayıar, semboller ve hem küçük hem büyük harf içermelidir. Örneğin, ‘N7!&klsh@‘ iyilerden bir tanesidir, en az 8 karakter uzunluğunda ve başkalarının tahmin etmeyeceği şekilde yapılmalıdır.

3. İnternet’te gezinirken bir VPN kullanın

VPN, ya da Sanal Özel Ağ, Cihazınız ve VPN sunucunuz arasında güvenli bir tünel oluşturur. Bu tünel içinde iletilen tüm veriler iyi bir şekilde şifrelenecek; sonuç olarak, hackerların verilerinize ulaşması mümkün olmayacak.

Ayrıca, VPN anonim tutmak için IP adresinizi değiştirebilirsiniz, böyle devletler hangi siteleri, gezdiğinizi trafiğin nerden geldiğini ya da ISS’nizi izleyemez.

4. İstenmeyen çerezleri silin

Çerez bir web sitesinde nerede ne yaptığınızı izlemesi için tarayıcınıza verdiği küçük bir kod parçasıdır. Reklamverenler veya bazı şirketler gezinmelerinizi izler ve hatta sizing izniniz olmadan satar. İstenmeyen çerezlerin düzenli olarak kaldırılması ya da silinmesi dijital ayak izlerinizin izlenmesini önlemenize yardımcı olabilir.

Gizli saldırı riskini azaltmak için aşağıdaki adımları izleyin. Daha fazla önlem alıp kendinizi spamlardan, dolandırıcılık ya da kimlik hırsızlığından daha fazla koruyabilirsiniz.